Kleine wereld
Ik moet zeggen dat ik een vrij kleine wereld heb. Vroeger was mijn wereld veel groter, meer meningen, meer problemen, meer mensen die gelijk hadden en meer mensen die ongelijk hadden. Mijn wereld is kleiner, omdat ik niet zoveel kan met die grote wereld. Ik kan één, twee of vijftien mensen tegelijk echt helpen, meer niet. Ik heb een kleine wereld omdat ik heb inmiddels doorheb dat iedereen die het denkt te weten, de waarheid denkt te weten, de waarheid niet kent. In mijn ogen overschreeuwt het EGO in die gevallen doorgaans de gevoelens van angst en pijn bij het individu. Het gelijk willen hebben en, soms koste wat het kost, het zorgen dat je dat krijgt, vaak los van alle consequenties en soms ook nog verschuilend achter de ander voor de woorden die je zelf uitspreekt. Denk eens aan de politiek. Roepen dat je weet wat waarheid is en je verschuilen achter hetgeen wat je niet wist toen je dat uitriep.
De waarheid in relaties
In relaties zie ik dit terug komen. De waarheid willen en de waarheid kennen en er tegelijk niet klaar voor zijn, waarbij mensen dan als gevolg verwijtend of geshockeerd reageren. Mijn kijk op de waarheid is anders; ik zie de waarheid als een persoonlijke ervaring. Elk mens heeft een eigen waarheid, gevormd door ervaringen in het verleden. Zo zien we in mijn ogen allemaal iets anders, ook al kijken we naar hetzelfde. Diverse tests wijzen dat ook uit; de één ziet de éne kleur en een ander ziet een andere kleur bij hetzelfde object. De één ziet een koffiekopje met een oortje, de ander ziet datzelfde koffiekopje zonder oortje. We zien een situatie allemaal anders en dan willen we ons gelijk! We starten relaxed een gesprek en als de ander onze waarheid niet overneemt, gaan we meer ons best doen. Onze aandacht gaat meer op het gesprek zitten, we gaan meer in ons hoofd zitten en maken de situatie voor onszelf duidelijker. Van een gesprek komen we dan in een discussie en vanuit de discussie gaan we overtuigen. De waarde, de gevoelens van de ander doen er niet echt meer toe, het gelijk is van belang, want dat is de waarheid! De ander moet de waarheid kennen en erkennen! De gevoelsmatige impact die dat op de ander heeft, doet er eigenlijk niet meer toe, het gelijk….dat is van belang. Bij kinderen staan soms de tranen in de ogen en volwassenen kunnen elkaar niet meer zien of luchten.
Zo zitten mensen doorgaans in het eerste gesprek tegenover mij, elkaar overtuigend van de waarheid….de waarheid.
De waarheid die wordt gedacht, die in mijn ogen niet zo heel veel met waarheid te maken heeft. Voor mij is waarheid iets wat we verleerd zijn om waar te nemen. Voor mij is de waarheid gekoppeld aan gevoel en niet aan wat we weten. De waarheid kunnen voelen. Maar zo werkt het niet volgens de lessen die je in je leven krijgt voorgeschoteld. De waarheid zit in het denken, HET weten. De waarheid is te weten en jij moet het weten. Maar is dat zo? Is de waarheid wel te weten?
Machteloos
Het raakt mij als mensen elkaar met woorden “te lijf” gaan om de waarheid te bemachtigen. Woorden van ouders die de pijn uit het verleden niet kunnen adresseren of begrijpen en daar vandaan de kinderen weghouden bij de andere ouder, het kind fysiek de hoek inslaan of domweg met woorden beperken in vrijheid. Of ‘volwassen’ mensen die in een relatie vreemdgaan, omdat de waarheid is dat er een tekort in de relatie is? Mensen die niet eerlijk zijn, omdat de ander dat niet aankan? Mensen die denken de waarheid te kennen als gevolg van opleiding en/of scholing. Ons wordt geleerd denken belangrijker te maken dan voelen, denken de waarheid te kennen is het gevolg. Denken dat we weten hoe het zit. De mensen tegenover mij weten het echter niet meer. Jezelf niet meer zijn, geschonden vertrouwen, gemis, ziekte of intens verdriet. Ze weten het niet meer.
Het hebben geleerd
Ze weten waar Eindhoven ligt of waar Groningen ligt, maar ze weten niet wat ze voelen of waarom ze wat voelen. Ze hebben werkelijk geen idee. Martin, “ik kan niet voelen”, “ik durf niet te voelen”, “ik weet niet hoe ik moet voelen”, “ik weet niet wat ik voel” zijn standaard reacties inmiddels. Als je al kan voelen, kunnen we doorgaans 10-15 gevoelens omschrijven, waarbij een encyclopedie er zomaar meer dan 300 omschrijft.
Maar de mensen tegenover mij hebben geen idee wat ze voelen, maar weten wel wat waarheid is….denken ze.
Klinkt mooi
Voor mij klinkt het mooi de waarheid te kennen. Ik ervaar niet dat ik weet wat waarheid is, maar dat waarheid wel voelbaar is. Ik ervaar dat hoe meer ik voel, hoe meer waarheid er komt. Hoewel die gevoelens soms wel confronterend zijn. Ik heb geleerd dat de waarheid niet in het denken zit. In mijn werk zeg ik doorgaans dat je de waarheid niet hoeft te denken. De waarheid is er. Waarheid is voor mij een heldere vorm van voelen. Een vorm van voelen die mij vreemd was tot aan mijn depressie, het keerpunt in mijn leven. Een punt waarin ik wel moest leren voelen om uit het denken te komen, omdat het denken eigenlijk mijn enige probleem was. Dit zie ik veel terug; hoe meer mensen denken, hoe meer problemen zij ervaren. En hoe meer problemen zij ervaren, hoe meer zij gaan denken. Dat is tenslotte wat is aangeleerd; ga denken bij een probleem.
Het denken is mij door de jaren heen aangeleerd, zowel op school als thuis. De toetsen die ik op school aflegde en de woorden die thuis werden uitgesproken: “gebruik je hersens”, “denk eens na”. Situaties die mij leerden te gaan denken, meer en meer denken. Wat ook woorden hadden kunnen zijn als: “hoe voelt die keuze?”, en “wat voel je erbij?”.
Motiveer jezelf
Ik zou mensen willen motiveren om vanaf dit moment jezelf eens te gaan afvragen of de waarheid te weten is en of jij de waarheid weet. Als je tot de conclusie komt dat je de waarheid eigenlijk niet weet, realiseer je dat dan. Wordt je dan bewust dat je hooguit je eigen waarheid kent en dat dat voor elk mens zo is. Als je dichter bij de waarheid wilt komen en het gevoel spreekt je daarin aan, ga dan onderzoeken hoe je via gevoel bij waarheid kunt komen. Leer opnieuw voelen en ontdek wat daarin waarheid is. Leer helder je gevoelens te voelen. Vraag jij wel eens af of jij de waarheid werkelijk wilt kennen, omdat de waarheid hard is. Het gaat zichtbaar voor je maken dat je nog veel te leren hebt en dat wat je geleerd hebt een beperkte waarde heeft als je niet meer kunt voelen.
Leren
Als ik je een ding mag meegeven; de waarheid hoef je niet te denken, de waarheid is er. Als je de waarheid denkt te weten, vraag je dan eens af of dat wel kan.
Zelfbewustzijn als Life- en Relatiecoach
