Een burn-out, wat kun je doen?

Hoe meer je doet, hoe sneller je hersteld. De tijd op zich maakt in mijn beleving geen verschil. Het is simpel, hoe meer je doet van wat ik hieronder opschrijf, hoe beter het voor je is, hoe sneller je herstel van de burn-out zal verlopen. Hoe minder je doet, hoe langer het herstel zal duren.

Voor wie?

Onderstaande punten zijn bedoeld voor de persoon die het moeilijk heeft, en zullen helpen op het moment dat hij/zij er aan toe is om meer regie op het leven te krijgen. Vaak zit daar in dit proces in het begin een barrière, die start met weerstand;  ‘zo erg is het allemaal niet’. Daarna komt acceptatie, vanaf dat punt kunnen deze punten helpen. Soms moet het eerst erger worden voordat het beter wordt. Soms moet het nog erger worden voordat iemand kan accepteren dat het niet goed met hem/haar gaat. Daar moet je als partner/ouder/betrokkene wel tegen kunnen, omdat dit ook invloed heeft op jou. Dat is vaak een moeilijke fase.

Ik krijg dan met regelmaat de vraag van een partner/ouder/ betrokkene hoe die kan helpen. Die vraag is doorgaans gebaseerd op twee kernwaardes;

1: Je wil heel graag dat de ander zich beter voelt omdat je met hem of haar te doen hebt

2: Het is moeilijk om met iemand om te gaan die er mentaal ‘slecht’ aan toe is.

Het risico is dat je vanuit goede bedoelingen de ander min of meer gaat verplichten wat die wel of niet zou moeten doen. Let hier op; Dit werkt geheel averechts en zal de situatie verslechteren, iemand moet het zelf willen!

Misverstand, een scherm geeft rust.

In mijn ogen is denken dat een scherm rust geeft, een misverstand. Het geeft geen rust, je ervaart de onrust niet. Dat is iets anders. Je grijpt naar een scherm om de onrust niet te ervaren, maar daarmee los je niets op.

Tijdens het gebruik van een scherm komt nieuwe informatie binnen, die – OOK – verwerkt moet worden. Het geeft dus geen rust, het geeft meer om te verwerken. Een beeldscherm geeft informatie (prikkels), en informatie (prikkels) moeten worden verwerkt. Dat is een vorm van denken. Dus niet, niet denken, het geen wat je wil bereiken.

Je hebt het doorgaans alleen niet door, en je vindt van niet. Waarbij er wel een verschil is tussen hoeveel nieuwe prikkels iets genereerd. Zo vraagt een filmpje op de tv (afhankelijk van welke film) minder inspanning als het kijken van diezelfde film op een klein scherm, het lezen van je mail, gewoon Googlen, marktplaats of sociale media afspeuren bijvoorbeeld.

Doorgaans grijpen mensen naar een scherm om de realiteit niet onder ogen te hoeven zien, het is onbewust een vlucht.

De hoofdlijnen, Wat is goed voor je bij een Burn-out?

Wat is goed voor je, als je hoog in de spanning zit en veel aan het denken bent? Ik kan er kort over zijn: Meer in beweging zijn en gevoel beter gaan begrijpen. Leren voelen is een wezenlijk onderdeel, omdat dat ook gaat voorkomen dat je in de toekomst nog een keer in een burn-out komt. Je moet iets leren, omdat hoe je je nu voelt, niet gewenst is! Jou is geleerd te denken, maar nu kom je er achter dat je nog iets moet kunnen.

Wat kan je helpen om uit de burn-out te komen?

Mensen zijn/bestaan/ervaren energie. We nemen voeding toe ons welke omgezet wordt in energie, en we doen dingen die energie kosten. Die energie kunnen we opslaan, zodat we een reserve hebben. Bij een Burn-out is de reserve op. We missen energie, en als dat gebeurd gaan we anders functioneren, wat we noemen disfunctioneren. En omdat we onze energie missen, zeggen we ik ben moe. Het gaat dus in wezen om het weer opbouwen van de energie die we nodig hebben. hoe je energie opbouwt is voor veel mensen in de basis hetzelfde. Ik zet hier uiteen wat jou kan helpen energie weer op te bouwen.

– Structuur

Breng een structuur aan in de dag, en in de week. Een dagritme, rond een vaste tijd iets doen maakt dat je niet hoeft na te denken, en denken koste veel energie. in rust gaat er 20% van alle energie naar je hersenen, laat staan hoeveel dat is als je net als nu, veel denkt. Dus minder denken helpt, en structuur helpt je daarin. Want als je structuur hebt, hoe je niet te denken hoe laat je ets doet bijvoorbeeld.

• Vaste tijd opstaan
• Vaste plek ontbijten.
• Vaste tijd naar bed. als je niet kunt slapen ga je na een 45 minuten bijvoorbeeld weer je bed uit. Ga dan niet tv kijken of op je telefoon.
• Vaste dagen wel en niet werken, maar beperk de hoeveelheid werktijd en doe op het werk ook eenvoudige dingen.
• Vaste tijd een kleine boodschap doen, de afwas of stofzuigen of het onkruid wieden. Dit kan ook iets anders zijn, maar draag bij met een simpele taak. Niets doen verminderd de eigenwaarde en de betrokkenheid.
• Slapen als regel in bed, niet op de bank. Ook geen tukkie. Je brein moet doorkrijgen dat de slaapkamer het deel is waar het moet rusten.
• etc

– Afleiding

Afleiding kan zeker helpen, als het geen scherm is. Denk hierbij dan aan wandelen, fietsen, varen, vakantie, er op uit gaan. Of een hobby, met iets bezig zijn kost minder energie als denken. Doe dit dan vooral vooral met mensen die jou lief zijn. Je kunt de mensen om je heen vragen jou te helpen dit te organiseren en met je mee te gaan.

-Beweging

Beweging is goed voor je mentale welzijn. Hiermee bedoel ik lichte inspanning, in de zin van wandelen, fietsen of sporten.

– De tijd nemen, vertragen

We leven hier in Europa/Nederland in een maatschappij waarin we veel met de tijd doen. We hebben haast, moeten opschieten en willen veel. Nu ben je op een punt aangekomen dat je het juist rustiger aan moet doen. Probeer in alles wat je doet te vertragen en rust te nemen. Als je vertraagt kost het je minder energie en hou je meer energie over voor het herstel op zich. Plan minder op een dag, probeer een ding te doen, en doe enkel dat ene ding.

-Verantwoordelijkheid

Het helpt enorm als je afspraken gaat maken met mensen, ne minder verantwoordelijkheid gaat nemen voor bepaalde acties. Wat je kan helpen in dit geval is vragen aan mensen of ze jou kunnen en willen helpen, en geef daarbij aan dat je het moeilijk vind om het te vragen. Spreek ook uit waarom je het moeilijk vind om te vragen.

– Communiceren / contact

Blijf met een paar mensen in gesprek, maar niet met teveel. iedereen heeft een mening, en jij gaat over al die meningen weer nadenken. Zoek mensen op die luisteren, en af en toe een vraag stellen, maar die niet te zwaar tillen aan hoe jij je voelt. Je komt hier weer uit, je leert van deze ervaring.

– Goede voeding

Dit is vaak een impopulaire maatregel, vooral omdat ik afraad iets te doen. Geen alcohol, geen koffie, geen frisdrank geen energie drankjes. Je lichaam heb je nodig voor dit herstel, en bovenstaande kost energie om weer uit je lijf te rijgen. Gezonde ‘normale’ voeding is goed. Ik ben geen voedingsdeskundige dus ga hier verder niet over uitweiden, maar neem aan dat dat wel bekend is verder. Voedingssupplementen kunnen ook helpen, al is dat nog niet echt bewezen, zelf heb ik wel baat bij ijzer.

De realiteit van herstel

Als je eenmaal op het punt aangekomen bent dat je emotioneel bent, geen energie meer hebt, veel denkt en je je veel zorgen maakt, is het niet zo dat je met een paar dagen weer de oude bent. Achteraf gezien ben je te lang door gegaan, niet goed naar je zelf geluisterd en elke keer weer opgekrabbeld, maar nu lukt dat niet meer. Je bent uitgeput. Het is een langer traject om jezelf weer terug te vinden, je mist namelijk kennis. Je hebt nog niet geleerd om naar de signalen van je lijf/gevoel te luisteren. Bij een burn-out herstel staat sinds het laatste onderzoek (2022) een periode van 265 dagen in het vooruitzicht.

Jij hebt wellicht geen burn-out, maar dit geeft aan dat herstellen, soms lange tijd met zich mee brengt. Langer als dat jij denkt in elk geval. Nu is het wel zo dat in min praktijk het nooit zolang duurt om eerlijk te zijn, maar het is ter indicatie bedoeld, dat hoe jij je nu voelt, waarschijnlijk niet met 14 dagen over is. En dan heb ik het nog over trajecten waarin je hulp aanvaard.

Wat kun je als partner of nauw betrokkene doen?

Dat is eenvoudig, luisteren naar de behoeftes van de persoon in kwestie en daar iets mee doen. Als je partner aangeeft op vakantie te willen, zeg dan niet dat dat niet kan, maar zoek wegen om daar invulling aan te geven. Zoek middenwegen. Het kan ook zijn dat je partner aangeeft rust te willen, vraag de partner dan hoe dat gerealiseerd kan worden. Ga niet zelf bedenken wat rust geeft, omdat dat namelijk voor iedereen anders is. Vraag het.

Hou de gesprekken kort, en heel belangrijk, toon affectie. Leg een hand op de schouder, geef een knuffel, laat een glimlach zien, trek eens een avondje wat leuks aan, speciaal voor die ander. Daarmee ervaart de ander dat die van belang is voor jou. Als je geen affectie kunt tonen ben je, hoe onprettig ook om te horen, waarschijnlijk een onderdeel van deze problemathiek. Probeer dat dan voor jezelf op te lossen, maar betrek je partner daar niet in.

Wat je daarnaast als partner kunt doen, is helpen de bovenstaande punten te realiseren, door zelf ook meer structuur aan te brengen (voor een periode). Dat is ook beter voor jou, en laat je partner minder ervaren dat het niet goed met hem/haar gaat. Hij/zij is dan minder de uitzondering, je gaat het meer samen aan. En hoe meer je dat samen aangaat, hoe minder alleen de ander zich voelt staan. En wees je bewust, dit is een periode van weken/maanden zo, het zal niet zo blijven.

Mijn advies

mijn advies is zoek hulp, en het liefst van iemand die het zelf ervaren heeft. Iemand die ervan geleerd heeft en het wellicht zelfs waarde kan toekennen. Realiseer je dat e hier met een vlak te maken hebt waarin jij of jullie niet zijn geschoold, en je dus kennis mist om er snel weer uit te kunnen komen. Ik help je graag en doe mijn burn-out trajecten online. Dat maat dat de impact niet zo groot is en het niet zoveel energie kost.

Martin Goedknegt

Zelfbewustzijn als Life- en Relatiecoach

Lees ook mijn andere blogs, het is allemaal me elkaar verweven. Wellicht ook interessant is het artikel van quest over calorieën en nadenken.