Het probleem is niet het gedrag van de ander maar het gevoel.
Voor je het weet heb jij vanavond een discussie met je partner, je vindt namelijk iets van zijn of haar gedrag. Het is bijvoorbeeld onnodig dat ze het huis opruimt, of je baalt als een stekker dat hij weer met zijn werk bezig is. Dit speelt al langer en je geduld lijkt op te raken. De vragen die je in eerste instantie had heb je niet meer, de gesprekken zijn inmiddels discussies geworden of zelfs monologen waarbij je aan het vertellen bent dat wat die ander doet echt niet ok is. Als je het echt compleet maakt, toon je daarbij boosheid, je verheft je stem, je hart klopt sneller, je ademhaling zit hoog, je praat hard, je ondersteund je standpunten nonverbaal met een wijzende vinger….
Ik zeg dan, wat de ander doet is niet het probleem, en hou dan mijn mond. Vol van overtuiging uit de ander dat het toch zeker echt niet normaal is. Ik laat een stilte vallen, er komt ruimte voor ongemak. De gene die net deze uiting doet, vraagt aan mij bevestiging met de woorden ‘ja toch’? Net nadat die woorden zijn uitgesproken ontstaat er een glimlach op het gelaat van de persoon die het uitsprak. De lach van onzekerheid… Ik reageer in dit geval direct en zeg, ik weet het niet. Dan valt er een korte stilte…Heel even laat ik die bestaan en zeg ik: In mijn beleving is er niet echt een norm, maar los daarvan, ik begrijp dat je het gedrag van de ander niet prettig vind?
Het antwoord is dan niet meer zo heel stellig als daarnet, maar idd, het wordt bevestigd. Wat de ander doet is niet zo fijn. Ik vraag dan weet je waarom de ander dat doet? Er volgt een rationeel antwoord zoiets als: Ja omdat hij werkverslaafde is, of ja omdat ze smetvrees heeft, hoe dan ook, vaak geladen met een intonatie van onmacht, frustratie, boosheid en een oordeel, met het hoofd schuin naar beneden wegdraaiend. Ik laat weer even een 2 seconden rust vallen en antwoord dan, nee dat is niet de reden. Dan is het een en al verwarring…bij beide personen. Grote ogen, verbazing, lucht inademend, een soort licht geshockeerd… Ze waren immers ervan overtuigd dat dat zo was. Onzekerheid ontstaat, en dat voedt het brein met nieuwsgierigheid. Ze willen nu van mij echt wel even weten wat ik dan daarvan denk. Ik zeg het is iets anders. Nog meer verwarring.
Ik zeg het is een gevoel wat een bepaald gedrag veroorzaakt. Een gevoel maakt dat hij ervoor kiest om met zijn werk bezig te zijn, er is een gevoel wat bepaald dat het huis weer opgeruimd moet worden. Ik zeg, het gevoel, bepaald het gedrag. Als je wil dat het gedrag anders wordt, moet je weten welk gevoel er ten grondslag ligt.
Dit is vaak lastig te volgen, wat bedoel je? Ik ga het dan uitleggen aan de hand van een voorbeeld, ik zeg:
Als ik me goed voel, en mijn vriendin komt aanrijden met de boodschappen en ik zie dat, dan loop ik naar buiten eh help ik haar met de boodschappen uit de auto te tillen en naar de keuken te brengen. Ik help haar met inruimen en als ik me heel goed voel, zet ik gelijk het water op voor een kopje thee. Als de tijd het toelaat drinken we samen even een kopje en daarna ga weer verder met mijn werk. Mijn gedrag als ik met niet goed voel is anders. Als ze dan aan komt rijden, en ik zie haar, dan denk ik: Dat kun je zelf wel even…ik draai me weer naar mijn scherm en werk verder.
In dit voorbeeld zie je dat mijn gedrag wordt veroorzaakt door hoe ik mij voel. Als ik me goed voel doe ik dit, als ik me niet goed voel doe ik iets anders. Gevoel, bepaald gedrag.
Waar het over gaat als de man gaat werken, is welk gevoel ligt er ten grondslag, waarom gaat hij werken? Misschien wil hij van betekenis zijn, is hij onzeker, voelt hij zich verantwoordelijk of ga zo maar door. En bij de vrouw die het huis opruimt ligt een ander gevoel ten grondslag, ze voelt zich onrustig als het huis niet aan kant is, ze is bang dat haar moeder het huis afkeurt of wil graag de huiselijke sfeer ervaren.
Als je weet welk gevoel er ten grondslag ligt, kun je met elkaar in gesprek op dat vlak.Dan kun je vragen wat jij kunt doen om de ander te helpen om een bepaald gevoel in te vullen of weg te nemen. Dan gaat het niet meer om wat de ander doet, dan gaat het om wat de ander voelt.
Ik zeg het gedrag is een symptoom, daar heb je last van, maar dat is niet het probleem. Maar als je wil dat het anders wordt, wil je dan symptomen bestrijden, of problemen oplossen?
Martin Goedknegt
ZELFbewustzijn als LIFE & RELATIECOACH, PRIVE EN ZAKELIJK
Leuk om te lezen? Geen van deze blogs missen en de laatste in je mailbox? Abonneer je dan nu hieronder.
