Verliefd of (on)afhankelijk?

Zoals ik het zie is het grootste verschil of je een relatie start vanuit een aanvulling op je leven, of een relatie start als invulling van je leven.

De ervaringen die je hebt opgedaan, voornamelijk in je jeugdjaren, liggen hier ten grondslag. Een mens welke onveiligheid heeft ervaren in de jeugd of zich niet volledig heeft kunnen ontwikkelen, zal onbewust een relatie starten vanuit een afhankelijkheid. Aan de andere kant zal een mens wat zich heel veilig heeft gevoeld, en zichzelf met ouderlijke warme liefde echt heeft leren kennen, de relatie meer als aanvulling zien op het leven, en zich ook onafhankelijk van die relatie fijn voelen. Wat niet betekend dat het verlies van een partner geen rouw met zich meebrengt.

De essentie is het verschil in de balans tussen loyaliteit en identiteit. Zo zal een kind wat opgroeit in een minder veilige omgeving, de relatie veel belangrijker maken als een kind wat opgroeit in een veilige omgeving. Het loyale gevoel zal gaande weg omslaan naar een idee van afhankelijkheid.

Herkennen

Dit soort verschillen in verliefdheid zijn te herkennen aan welk belang mensen de relatie/partner toekennen. Zo zal een mens wat vanuit veiligheid handelt zichzelf niet zo snel ‘verliezen’ in de relatie als de persoon die een wat minder fijn verleden heeft. Als deze twee elkaar treffen, en er wel een fysieke aantrekking is, zal er ogenschijnlijk een korte (enkele weken/maanden) relatie zijn en zal deze uiteindelijk verbreken. Vaak omdat de één vind dat de ander niet genoeg aandacht geeft. De persoon die de afhankelijkheid het grootst ervaart, ervaart ook het snelst en doorgaans ook de meeste pijn. Dat ontstaat omdat die persoon de relatie met de ander al helemaal voor zich zag en heeft geïdealiseerd. Vaak gepaard met een euforisch idee van geluk: “Dat zo’n ‘mooi’ iemand voor mij kiest”!  Soms gaat dat zelfs zover dat het wordt gezien als een uitweg van het situatie waarin hij of zij zit.

Als dat droombeeld weg valt, volgt er een diepe pijn. Het gevoel van niet goed genoeg te zijn ervaar je dan bijvoorbeeld, het idee dat het leven geen zin meer heeft of het idee dat je geen relatie in stand zult kunnen houden flitst door je hoofd.

Vaak duurt deze pijn maar enkele weken, en voordat dit echt verwerkt is, gaat de persoon weer op zoek naar een nieuwe potentiële partner, maar wel met de overtuiging het deze keer anders te gaan doen. Voordat dat kan, moet wel duidelijk zijn dat de voor ogen gestelde relatie, werkelijk niet haalbaar is. Als dat niet gebeurd is bijvoorbeeld stalking een reëel gevolg.

Andere potentiële liefdespartner

Als er vervolgens een andere potentiële liefdespartner voorbijkomt die als aantrekkelijk wordt gezien, welke onbewust ook de relatie als invulling van het leven ziet, is er een match! Dat geldt ook voor de partijen die de relatie als aanvulling op het leven zien. Echter hoe het zich verder ontwikkeld is totaal anders, maar daar ben jij je niet van bewust, omdat je denkt dat het overal het zelfde gaat.

In de relatie waar afhankelijkheid bestaat, wordt het knallen! De verliefdheid is daar, één groot feest! Het kan zo gek niet op, euforie ten top. Passie alom en cadeau’s vliegen om de oren, waar wel herhaaldelijk wordt benoemd dat het echt niet hoeft, zou je zonder waarschijnlijk niet kunnen. Het delen van het bed is misschien snel een gevolg en elke afspraak sta je te popelen om de ander te treffen, het kan niet snel genoeg zijn. Elk contact brengt je naar de 7e hemel, en je bent helemaal in de ban. Je bent iemand! Whatssapp draait overuren en 10 tallen berichten per dag of per uur, zijn geen uitzondering. Het liefst zie je elkaar elke dag. Je bevestigt vol kleurige en romantische emoticon’s, dat je echt niet zonder de ander kunt.

Ongeduldig

Ongeduld dient zich aan, het kan allemaal niet snel genoeg gaan, en vanuit die euforie maken jullie stappen. Soms laat je het liefst iedereen en alles achter je, vrienden krijgen geen aandacht en vallen weg en je bent eigenlijk alleen nog met elkaar bezig. Misschien zeg of denk je het wel, niets heeft nog echt waarde. Als je heel reëel zou kijken, lijkt het wel als of je last hebt van een verslaving.

Dit gaat gemiddeld 2 jaar goed, dan heel langzaam keert het tij zich. De ander doet niet meer wat je wil, de passie raakt beperkt en langzaam maar zeker ga je je weer voelen zoals je je voelde voor de verliefdheid. Niet echt heel fijn.

Als je jonger bent gaat dit zo nog lang door. Je voelt je niet heel fijn, maar er komt weer leven in de relatie, omdat er bijvoorbeeld een kindje komt, een nieuwe auto, een nieuwe baan, nieuwe dure kleding, nog een kindje, een nieuw huis. Allemaal factoren die ogenschijnlijk nieuw leven in blazen. Stappen die maar kort laten voelen dat je leeft. Als al die ontwikkelingen eenmaal voorbij zijn of je er aan gewend bent geraakt, slaat het beleven van het tekort toe, wat je in je eerdere korte relatie, zoals ik hierboven omschreef, al heel snel ervoer. Het is allemaal niet meer zo leuk en je mist de aandacht. Je gaat steeds negatiever naar de relatie kijken, en tekortkomingen benoemen.

Risico op vreemdgaan

Ook relationeel is hier onbewust een belangrijk punt aangebroken. Mensen worden in deze fase heel gevoelig voor een buitenechtelijke relatie. Mensen die vaker buitenechtelijke relaties hebben gehad, herkennen dit punt bij andere mensen, en weten dus ook met wie ze in gesprek ‘moeten’ om hun doel te bereiken. Mensen die dit voor het eerst overkomt, herkennen dit (nog) niet. Wel worden die mensen snel verliefd op een ander buiten de relatie. Als dat gebeurd gaan zij zich weer zo fijn en belangrijk voelen zoals zij aan het begin ervoeren in de relatie waarin zij nu zitten. Nu echter zijn er kinderen, is er een huis, een gezamenlijk inkomen, gezamenlijk pensioenen, een bestaande relatie en andere levenspartner.

Er ontstaat vervolgens onbewust een moreel conflict tussen de gevoelens van de persoon in kwestie. De euforie nalopen, of de loyaliteit hoog houden. In heel veel gevallen wint de euforie, en als daar gevolg aan wordt gegeven, wordt er onbewust gewerkt aan een groot innerlijk conflict. In eerste instantie zult je denken dat het zover niet zal komen, maar al snel ga je denken dat het prima naast elkaar kan bestaan, waarbij je uiteindelijk zult gaan ervaren dat je moet kiezen. Als het dan zover komt, en het uitkomt, is de kans heel groot dat je mij vraagt je als relatietherapeut te helpen. Als het niet uitkomt zoek je naar een lifecoach om je gevoelens op orde te krijgen. Je hebt immers een probleem, je relatie is niet op orde. Met een beetje geluk vertel je mij dan dat er een ander in het spel is, maar dat wordt vaak ook verzwegen, schaamte speelt een grote rol.

Het probleem

Het probleem is dat jij denkt dat jouw probleem is, dat je moet kiezen. Ik zie dat heel anders, jouw probleem is dat je ervaart dat je afhankelijk bent voor een goed gevoel van een ander. Jouw probleem is dat loyaliteit onbewust is ontwikkeld naar afhankelijkheid. Alleen weet jij dit nog niet, en het je gewoon vertellen maakt niet dat jij het begrijpt. Daar heb ik dus iets te doen. Ik omschrijf dit om jouw te helpen. Ik kan jou namelijk alleen helpen, als je zelf snapt wat er met jou aan de hand is. Maar om dat inzicht aan te kunnen nemen van mij heb je basiskennis nodig. Mijn vraag aan jou is dan ook, als je mij vraagt om jou te helpen, kun jij mij dan ook geloven in wat ik je zeg? Het probleem is ontstaan, omdat jij vanuit loyaliteit jezelf nog niet echt hebt leren kennen, maar dat niet weet.

Het wordt een heel proces om met de verliefdheid om te gaan, de rust in jou te vinden en je te helpen. Jij hebt namelijk met heftige verliefde gevoelens te maken, terwijl je moet leren waar je nu eigenlijk mee te maken hebt.
Als je het niet echt aangaat, zal je leven in deze stap niet echt veranderen. Je zult dan gaan herbeleven wat je eerder hebt beleefd, en de levenskwaliteit zal in toenemende mate verslechteren, met de steeds korter durende euforische momenten als uitzondering. Ook niet erg, maar als dat gebeurd, doorbreek dan de cirkel op het moment dat jeje ervan bewust wordt.

Herkennen

In mijn beleving kun je dit relationele verschil bij jezelf herkennen. Haal het eens los van de verliefdheid en vraag jezelf eens af wat de ander eigenlijk met je doet? Vraag jezelf eens af bijvoorbeeld of het wel echt bij jouw eigen normen en waarden past om een relatie te starten met iemand als je nog in een relatie zit. Wat zegt dat eigenlijk over jouw mentale toestand? En wat zal er in die nieuwe relatie nu werkelijk anders worden, als jij niet veranderd?
En vraag je ook eens af of je wel een relatie wilt met iemand die een relatie start als die nog in een relatie zit. Want denk je werkelijk, dat dat eenmalig zal zijn, en waar baseer je dat op als je mijn blog nog eens leest? Dit is natuurlijk ook informatie die jij niet wil lezen, dat gaat wellicht zover dat je denkt dat ik er niets van weet, of maar gis. Maar dit is mijn werk, dagelijks kom ik dergelijk situaties tegen. Geen probleem, jij kunt iets leren als je dat zou willen.

Advies

Mijn advies is als je verliefd bent geworden eerst intensief aandacht gaan geven aan jezelf. Als de ander echt van jou houdt, de relatie als aanvulling op het leven ziet, zal het geen echte moeite zijn om op jou te wachten. Je persoonlijke ontwikkeling dus waarde toekennen. Maak eventueel eerst een keuze om desnoods een poosje alleen te gaan wonen. Kies maar kies niet vanuit de ene relatie voor de andere/of dezelfde, je probleem wordt zonder echte verandering namelijk alleen maar groter.

Ik zeg wel eens, kies niet voor een partner, een relatie of een gezin op zo’n moment. Kies eerst voor jezelf. Dat is op zich al best een moeilijk proces, want hoe kies je voor jezelf. Wat is dat dan, en hoe doe je dat dan? En als je geen antwoord hebt op die vragen, waarom zou een relatie dan succesvol worden?

Aanvulling op het leven

Bij een relatie die start op basis van een aanvulling op het leven verloopt dit proces anders. Er is minder afhankelijkheid, en dus meer ruimte voor het eigen leven. Dit zijn vaak de minder benauwende relaties, de relaties waar veel ruimte is om jezelf te zijn. Ook hier zijn discussies, maar die zijn bij lange na niet zo heftig en emotioneel als bij een relatie waar afhankelijkheid een rol speelt. Deze relaties lopen minder snel stuk omdat er beter naar elkaar geluisterd wordt. Mensen die vanuit zelfkennis meer verantwoordelijkheid kunnen nemen voor het eigen gedrag en het eigen gevoel. Als hier een 2e partner een rol gaat spelen, wordt de eerste relatie vaak eerst beëindigd. Niet zozeer vanuit respect naar de ander, maar voor een belangrijk aandeel vooral uit respect voor zichzelf.
Logisch, wan los van hoeveel respect je hebt voor een ander, hoeveel respect heb je eigenlijk voor jezelf als je niet eerlijk bent naar een ander?

Lees ook mijn andere blog eens over “verliefdheid in de relatie”

Martin Goedknegt,

Zelfbewustzijn als Life- en Relatiecoach